بسم الله الرحمن االرحیم
هیچ کنجی بـی دد و بی دام نیست
جـز به خـلوتگاه حـق آرام نیست
نرم افزار احکام روانشناختی
در راستای تحقق سبک زندگی اسلامی و ایرانی
مقدمه
در عصری زندگی میکنیم که غرب بعد از تحیر در لابه لای چرخ تکنولوژی، سرگردانی در امواج رسانهها و گرداب علمزدگیِ تجربی، به سوی معنویت باز گشته است. اکنون تحقیقات و فیلمهای زیادی با موضوعات معنویت و دینداری ساخته میشود؛ «روانشناسی دین»، که یکی از شاخههای روانشناسیعلمی (تجربی) روز است، بیش از هر زمان رو به مطالعه پدیدههای دینی و آثار روانشناختیِ دین آوردهاست.
«روانشناسی دینی» که علمی مستقل از روان شناسی علمی- تجربی، نه شاخهای از آن است، برای مطالعه رفتار و فرایندهای روانی با کمک از روشهای معتبر و متعدد شناخت (تجربی، فلسفی، وحی، شهود و مکاشفات عرفانی) مایههای خود را از منابع دینی میگیرد، بین متخصصان و مردم در سطح عملی و علمی محبوبیت پیدا کردهاست. ادبیات عرفانی فارسی، معنوی و عرفان جذابیتهای زیادی برای بشر متمدن که در گرداب تشویش و اضطراب عصر حاضر گیر کردهبود، پیدا کردهاست و سازمان بهداشت جهانی، علناً معنویت را یکی از ابعاد رشد در کنار بعد زیستی، اجتماعی و روانی مطرح کردهاست.
غرب با مبانی «هستی شناختی»، «انسان شناختی»، «معرفت شناختی» و «روش شناختی» متکی بر تجربهاش، سالها بشر را از حقایق زندگی واقعی (روح، وحی، آخرت اندیشی و خدا محوری) دور کرد و متأسفانه بسیاری از اندیشمندان مسلمانان، قرآن و اهل بیت را مهجور قرار دادند و دنبال رو آنها شدند تا جایی که علم تجربی آنها را که از خطا مصون نیست، همچون وحی در آغوش تحقیقات و کاربرد قرار دادند و به وحی خطاناپذیر بیمهری کردند. از همه عجیبتر این که برخی مشاوران و روانپزشکان، هنوز از خواب سنگین بیدار نشدهاند و دین و معنویت را توهّم، منبع خطاهای شناختی و نوعی عقب ماندگی میشمارند و مراجعان خود را به دستوراتی خلاف دین، ترغیب میکنند، اینها نمونه هایی از آنهاست:
تشویق به ترک مراسم عزای امام حسین(ع)،
تجویز رابطه بی مرز دختر و پسر،
دوستی بدون سکس با نامحرم برای رفع تنهایی و افسردگی،
موسیقی لهوی،
خوشوبشهای بیقید با همکار نامحرم برای افزایش تولید و تنش زدایی،
ماساژ درمانی توسط نامحرم،
فرار از هر محدودیت و الزامهای (باید و نباید) دینی برای مهار اضطراب،
استمناء مهار شده،
آموزش روابط زناشویی توسط فیلم و عکس سکس،
ارتباط جنسی با عروسکهای مصنوعی برای بالا بردن فهم جنسی و کاهش تنش جنسی برای افرادی که شرایط ازدواج را ندارند،
مشاهده فیلمهای سکسی برای درمان سرد مزاجی
و...
اسلام با دگماندیشی و تعصب و تلقید کورکورانه مخالف است. بیش از هر آیین و دینی ما را به تفکر و فهم حقایق، کشف مجهولات، کشف رابطه علّی و فهم اسباب و مسبّبات تشویق کرده است تا جایی که تفکر، تعلیم و تعلم را عبادت دانستهاست. شیعه با بهرهمندی از فلسفه اسلامی و حکمت متعالی برخلاف غرب کمتر با فراز و نشیبهای دامنهدار مواجه شدهاست و الان نیز در جهان امروز علَم دارِ علوم دینی با توسعه روش تحقیق و استفاده از روشهای معتبر شناخت (علاوه بر روش تجربه و حسی) است، چرا که روش تحقیق مادینگر با تعصب و تمسک به روش علمی تجربی، دایره شناخت را تنگ و بشر را از زندگی حقیقی و حیات طیبه محروم کردهاست.
در این میان روانشناسی علمی-غربی که مایههای حسی و پوزیتویستی در روش تحقیق و هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی دارد، همچون علوم دیگر غربی، از زمان رنسانس در واکنش به اربابان مستبد کلیسا، گرفتار خروج از «جاده توحید» شدهاست؛ به همین دلیل میبینم که برخی از آموزههای روانشناسی در سطح کاربرد و نظریهپردازی، برخلاف شرع مقدس است، چرا که برخی از مکاتب روانشناسی در سایه نظرپردازان ملحد رشد کردهاست.
اغلب مکاتب روانشناسی از «اساس انسانیت انسان یعنی روح و اساس زندگی یعنی جهان آخرت» غافل بودهاند و انسان را به ذهن و زندگی را به مسیر تولد تا مرگ، تفسیر کردهاند.
امروز، خوشبختانه روانشناسان مسلمان با الهام از وحی نقاط مثبت روانشناسی غربی را میگیرند و ضعفها را جبران میکنند. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، انجمن روانشناسی اسلامی در قم طلایهداران این حرکت مقدس هستند. از سویی دیگر «روانشناسی اسلامی» با مایه منابع معتبر اسلامی (قرآن، روایات، سیره و عقل) به عنوان علمی مستقل (نه شاخهای از روانشناسی علمی- تجربی) به برکت تلاش اندیشمندان حوزوی- دانشگاهی و دانشگاهیان متعهد در حال شکل گیری است. با توجه به نکات بالا بسیاری از روانشناسان، مددکاران اجتماعی، روانپزشکان و مراجعان تمایل دارند که دستور دین را بدانند و در جایی که بین آموزهها، تکنیکها، روشهای تحقیق و نظریههای روانشناسی با اصول و دستوراتی دین اصطکاک جدی و تعارض وجود دارد، نظر دین را به عنوان شاغول بیعیب و جهتنما برای حرکت در مسیر هدف غایی (خدا) اعمال کنند. «استفتائات و احکام روانشناختی» موجود، به سهم و وسع خود، گام کوچکی برای رفع این دغدغه مهم است.
محتوای نرم افزار
محتوای نرم افزار احکام روانشناختی (تعامل روان شناسی با فقه) که در راستای تحقق سبک زندگی اسلامی و ایرانی است شامل سؤالهای مشاوران و مراجعان است که در حوزه مشاوره کتبی (نامه و ایمیل)، مشاوره آنلاین، تلفنی، حضوری مطرح شده است و با فقه ارتباط داشتهاست که به مرور زمان یادداشت کردهام و برخی از آنها را با مشورت با همکاران روان شناس حوزوی- دانشگاهی استقراء کردهام.
البته احکام خانواده در پرتو فقه اسلامى، اثر آیتالله مکارم شیرازی
و کتاب راهکارهای عملی درمان وسواس همراه باپنج جلسه سخنرانی درباره وسواس، اثر آیتالله مظاهری
را که برای مطالعه و دانلود در سایت این دو بزرگوار موجود است، برای تکمیل مطالعه خوانند محترم معرفی میکنم.(کلیک کنید و بهره مند شوید)
فهرست مطالب نرم افزار
نرم افزار احکام روانشناختی (تعامل روان شناسی با فقه) از عناوین کلی زیر تشکیل شده است:
1. جوانان و نوجوانان
2. ازدواج
3. همسران
4. فرزند پروری
5. بانوان
6. علم و پژوهش
7. مسائل و اختلالات روان شناختی
8. مشکلات و اختلالات جنسی
9. وسواس
10. روان شناسی قضایی و جنایی
11. سایر موارد
12- مراجع
بازدیدکنندگان زیاد
سؤالات موجود در این نرم افزار، به تدریج در سایت اسک دین در تاپیکی به نام احکام تربیتی روانشناختی وارد شد و با همکاری کارشناسان بزرگوار انجمن احکام شرعی پاسخگویی شدهاست. این تاپیک در مدت کوتاهی نزدیک به 150000 بازدید کننده داشته است. یکی از ضعفهای این پاسخها این است که پاسخ مربوط به نظر یک مرجع تقلید است و نظر همه مطرح نشده است که انشالله در تلاشهای علمی بعدی جبران میشود. در واقع، اگر انجمن احکام میخواستند نظر همه را بیاورند با جدید بودن بسیاری از مسائل میبایست از مراجع استفتاء میکردند و تا رسیدن پاسخ همه سئوالات، از همین اندازه موجود هم بی بهره میشدیم.
معارف اسلامی و حقوق - تفریح و شادی...
ما را در سایت معارف اسلامی و حقوق - تفریح و شادی دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : 3maarefeslami-hoghogh2 بازدید : 163 تاريخ : شنبه 21 خرداد 1401 ساعت: 18:37